In บทความ, วุฒิพงศ์ ถายะพิงค์

“มาช่วยกันป้องกันการฆ่าตัวตายกันเถิด”“ทุกสรรพสิ่งสำเร็จได้ด้วยความหวังและพลังใจ” (10ตุลาคมวันสุขภาพจิตโลก)

s__270388

เมื่อวันที่ 7 ตุลาคมที่ผ่านมานี้เห็นมีการนำเสนอข่าวกรณีที่ชายคนหนึ่งอุ้มเด็กเล็กคนหนึ่งและจูงอีกหนึ่งคน เตรียมจะกระโดดลงน้ำที่สะพานพระรามเจ็ด พอดีมีพลเมืองดีเห็นเข้าจึงรีบช่วยไว้ได้ทัน เหตุการณ์ทำนองดังกล่าวเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าในสังคมก็ด้วยเพราะคนเหล่านั้นรู้สึกสิ้นหวังและสิ้นพลังใจนั่นเอง

ความรู้สึกสิ้นหวังและสิ้นพลังใจเป็นหายนะทางจิตวิญญาณของมนุษยชาติที่เป็นพลังความคิดและความรูสึกฝ่ายลบ ส่งผลให้บุคคลรู้สึกไร้คุณค่า ไร้ความหมาย ไร้ความสามารถ ไร้ความพยายาม จนท้ายที่สุดส่งผลให้ไร้ความสุขและความสำเร็จใดๆในชีวิตทั้งปวง จนถึงขั้นคิดฆ่าตัวตายในที่สุด

ด้วยเหตุทำนองดังกล่าว วันที่ 10 ตุลาคมของทุกปีองค์การอนามัยโลกจึงได้กำหนดให้เป็นวันสุขภาพจิตโลก และปีนี้ได้กำหนดคำขวัญวันสุขภาพจิตโลกเป็นภาษาอังกฤษไว้ว่า mental health for all greater invesment greater access everyone,everywhere ซึ่งผู้เขียนขอแปลเป็นภาษาไทยว่า “ทุกสรรพสิ่งสำเร็จได้ด้วยความหวังและพลังใจ”

การมีชีวิตอยู่อย่างมีความหวังทำให้คนเรามีพลังจากภายในที่ทำให้ตนเองอยากมีชีวิตอยู่เพื่อรอความหวังนั้นๆ เช่นปู่ย่าตายายมีความหวังอยู่ทั้งปีเพียงเพื่อรอให้ลูกหลานมาเยี่ยมในวันสงกรานต์ ผู้ป่วยที่ล้มป่วยและเดินไม่ได้มีความหวังว่าเมื่อตั้งใจฟื้นฟูสมรรถภาพอย่างเต็มเปี่ยมและสม่ำเสมอด้วยหวังให้ตนเองกลับมาเดินได้ เป็นต้น ความรู้สึกมีความหวังนี้จะส่งผลให้ทุกชีวิตมีความมุ่งมั่นฟันฝ่าอุปสรรคไปให้ถึงความสมหวัง ที่แต่ละคนได้ตั้งไว้นั่นเอง

อย่างไรก็ตามแม้ความหวังจะทำให้บุคคลมีความมุ่งมั่นฟันฝ่า แต่กลับพบว่าบางคนสิ้นหวังลงกลางคัน ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากขาดทักษะในการบริหารความหวังนั้นเอง ผู้ที่มีสุขภาพจิตดีจะต้องบริหารความหวังให้ได้ นั่นคือตั้งความหวังไว้ให้สูงพอประมาณและท้าทาย ไม่สูงจนเกินเอื้อมและไม่ต่ำจนไร้ความท้าทาย นอกจากนั้นการยืดหยุ่นและโยกย้ายความหวังให้เหมาะสมในแต่ละกาลเทศะยังเป็นทักษะของผู้ที่มีสุขภาพจิตดีอีกด้วย

ส่วนคำว่าพลังใจหมายถึงความคิดและอารมณ์ความรู้สึกด้านดีจากภายในตัวตนเราที่ทำให้เกิดพลังอึดฮึดสู้ต่อสิ่งต่างๆที่เกิดขึ้นในชีวิต วิธีสร้างพลังใจหนึ่งวิธีนั้นก็คือการใคร่ครวญหาสิ่งที่ดีงามและมีคุณค่าในตัวตนของเราที่ผ่านมาตลอดชีวิต และเก็บไว้เป็นความทรงจำดีดีที่ชื่นใจ เพราะการพบสิ่งที่ดีมีคุณค่าในตัวเราจะทำให้เกิดพลังใจอย่างสม่ำเสมอนั่นเอง

นอกจากนั้นการมีสายสัมพันธ์ที่ดีซึ่งกันด้วยกันจะช่วยให้คนเรามีความหวังและมีพลังใจในชีวิต ด้วยเพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคมไม่อาจอยู่ได้ด้วยตนเองต้องอยู่เป็นกลุ่มก้อนและมีสายสัมพันธ์ที่เกื้อหนุนกันและกัน จนทำให้แต่ละคนรู้สึกได้ว่าตัวเองมีคนที่รักและจริงใจต่อเราแม้ในยามที่ลำบากยากเข็ญ การมีสายสัมพันธ์จนกระทั่งรู้สึกได้ถึงมิตรภาพและความเกื้อกูลต่อกันนี้ จะช่วยให้บุคคลรู้สึกดีมีคุณค่ามีความหมายและมีพลังใจในที่สุด

ความหวังและพลังใจเป็นความรู้สึกภายในที่เกิดได้ ดับได้ ดำรงอยู่ได้ และขึ้นขึ้นลงๆได้เช่นกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยทางจิตวิทยาและสังคมวิทยาของแต่ละบุคคลในแต่ละช่วงแต่ละวัยของชีวิต แต่อย่างไรก็ตามความหวังและพลังใจเป็นสิ่งที่มนุษย์จะต้องสร้างขึ้นและรักษาไว้ให้ได้ยาวนานที่สุด เพราะเป็นหัวใจสำคัญทางสุขภาพจิตที่จะทำให้ทุกคนรู้สึกได้ว่าชีวิตมีคุณค่ามีความหมายและมีสายสัมพันธ์ที่ต้องอยู่ร่วมกันไปจนกว่าแต่ละคนจะเจ็บป่วยและจากโลกนี้ไปในที่สุดนั่นเอง

เมื่อไหร่ที่มนุษย์ทุกคนรู้สึกดีมีความหวังและมีพลังใจเมื่อนั้นการไร้ความสำเร็จใดๆและการฆ่าตัวตายจะหายไปจากโลกนี้ในที่สุด

Assoc. Prof. Dr. วุฒิพงศ์ ถายะพิงค์

นักวิชาการส่งเสริมสุขภาพจิตสหศาสตร์ ประธานสถาบันพัฒนาคุณภาพมนุษย์ wuttipong academy ,ประธานมูลนิธิเอ็มพลัส ,กรรมการบริหารมูนิธิสุขภาพจิตโรงพยาบาลสวนปรุงและประธานกองทุนกิจกรรมทางสังคมเพื่อสุขภาพจิต 12/สค/63

Recommended Posts